Wypracowanie

Film powstał na zmówienie Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi, która chciała nakręcić obraz o dojrzewającym chłopcu. „Wypracowanie” Andrzeja Barańskiego odbiegła od konwencjonalnie „oświatowej” realizacji. Skrzący dowcipem i zaskakujący formalną pomysłowością oraz oryginalnym scenariuszem film to wnikliwy portret chłopca przed wejściem w dorosłość. Inspiracją dla reżysera były „odręczne bazgroły” bohatera. „Zgrywa, za którą kryją się ważne sprawy” – mówił o formie „Wypracowania”. Wymowę obrazu kształtują z pozoru hybrydyczne elementy: starannie zaplanowane, w dużej części zainscenizowane, zdjęcia, plansze z napisami i odręcznymi rysunkami. Całość składa się na niebanalną rzeczywistość bystrego nastolatka, który w barwny i metaforyczny sposób zwierza się ze swoich przemyśleń, fascynacji i tęsknot.

Źródło: Mikołaj Jazdon, Piotr Pławuszewski, „Polski film dokumentalny lat siedemdziesiątych. Nic o nas bez nas, w: Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945-2014), pod red. Małgorzaty Hendrykowskiej, s. 227-360.