Blok 2. Retrospektywa filmów Barbary Hammer: Kochanka/Inna. Historia Claude Cahun i Marcel Moore + Kobiety, które kocham
Retrospektywa pionierki kina queer i feministycznego, ikony oraz aktywistki Barbary Hammer, obejmuje prace od początku lat 70. XX w., kiedy reżyserka wprowadziła ciało oraz lesbijski akt na ekran, tworząc na tamte czasy sztukę naprawdę wywrotową, po jej ostatnie filmy powstałe w XXI w. Filmy Barbary Hammer są wynikiem eksperymentalnych poszukiwań narzędzi do podważania stereotypów dotyczących ról płciowych, tożsamości lesbijskiej, seksualności i obnażania historycznego wykluczenia nieheteronormatywnych osób z przestrzeni publicznej. W jej pracach pojawia się śmiała erotyka wykorzystywana jako polityczne narzędzie walki o równouprawnienie. Filmy przeznaczone są dla osób pełnoletnich.
Kochanka/Inna. Historia Claude Cahun i Marcel Moore
Barbara Hammer w filmie ożywia postaci surrealistycznych artystek Claude Cahun (Lucy Schwob) – współcześnie określanej pionierką ekspresji genderqueer – i Marcel Moore (Suzanne Malherbe) oraz obszernie przedstawia ich prace tworzone od lat 20. XX wieku. Ta para lesbijek-artystek spędziła ze sobą całe życie. Zajmowały się performancem, fotografią, autoportretem, poszukiwały wyrazu dla doświadczenia nieheteronormatywnej tożsamości i niebinarności płci. Ich twórczość została ponownie odkryta w latach 80. XX wieku, wywierając duży wpływ na międzynarodową scenę artystyczną.
Claude Cahun i Marcel Moore były zaangażowane w opór wobec III Rzeszy okupującej wyspę Jersey podczas II wojny światowej. Za działalność informacyjną skierowaną do niemieckich żołnierzy, mającą odwieść ich od udziału w działaniach wojennych, zostały schwytane i skazane na śmierć. Barbara Hammer skonstruowała ten niezwykły hybrydyczny film dokumentalny, wykorzystując zdjęcia, materiały archiwalne, „znaleziony scenariusz Cahun”, którego sceny w filmie zostały zainscenizowane, oraz poruszające wywiady z mieszkańcami wyspy Jersey, którzy znali obie artystki.
Fot. Courtesy of the Estate of Barbara Hammer, New York and Electronic Arts Intermix (EAI), New York
Kobiety, które kocham
Film składa się z serii portretów przyjaciółek i kochanek Barbary Hammer, przeplatanych zabawnymi obrazami, przedstawiającymi warzywa i owoce. Jeden z wczesnych filmów reżyserki, w których poszukiwała wyrazu dla tożsamości i erotyki lesbijskiej, wprowadzając akty kobiet na ekran i podważając heteronormatywne wzorce ich obrazowania. Dotyk kobiecego ciała jest tu związany z politycznym przekazem samostanowienia. Łączy realistyczne obrazy bohaterek i ciała z estetyką sennego marzenia. W kulminacji filmu śmiały erotyzm idzie w parze z duchowym wymiarem seksualnych doznań i bliskości.
Fot. Courtesy of the Estate of Barbara Hammer, New York and Electronic Arts Intermix (EAI), New York
-
Lover/Otherreż. Barbara Hammer, /USA, France/2006/55 min.
-
Women I Lovereż. Barbara Hammer, /USA/1976/23 min.